Down sendromu, insanlarda 21. kromozomun fazladan bir kopyasının bulunmasıyla oluşan genetik bir durumdur. Normalde her bireyde 46 kromozom bulunurken, Down sendromlu bireylerde 47 kromozom yer alır. Bu genetik farklılık, bireyin fiziksel ve zihinsel gelişimini etkileyebilir. Peki, kedilerde de Down sendromu görülebilir mi?
Hayır, kedilerde Down sendromu olmaz. Bunun nedeni, kedilerin genetik yapısının insanlardan farklı olmasıdır. İnsanlarda 23 çift kromozom (toplam 46 kromozom) bulunurken, kedilerde 19 çift kromozom (toplam 38 kromozom) yer alır. Dolayısıyla kedilerde 21. kromozom olmadığından, bu kromozomun ekstra bir kopyasının meydana gelmesi mümkün değildir.
Ancak bazı kedilerde Down sendromuna benzer semptomlar görülebilir. Bu semptomlar, genetik mutasyonlar, doğum kusurları veya nörolojik rahatsızlıklardan kaynaklanabilir. Bu nedenle, bazı kediler farklı yüz yapıları, motor koordinasyon eksikliği veya bilişsel işlev bozuklukları gösterebilir.
Down sendromu olmayan ancak benzer semptomlar gösteren kedilerde şu belirtiler gözlemlenebilir:
Bu belirtilerin nedeni genetik mutasyonlar, doğuştan gelen hastalıklar veya nörolojik rahatsızlıklar olabilir. Eğer kediniz bu tür belirtiler gösteriyorsa, veteriner hekiminize danışmanız gerekmektedir.
Dünyada Down sendromu olduğu sanılan bazı ünlü kediler vardır. Bunlardan biri Otto isimli kedi, Türkiye’nin ilk Down sendromlu kedisi olarak tanınmıştı. Ancak Otto’nun durumu muhtemelen farklı bir genetik bozukluktan kaynaklanıyordu. Kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybeden Otto, birçok insanın bu konuda farkındalık kazanmasını sağladı.
Bir diğer ünlü kedi Monty, Danimarka’da bir barınaktan sahiplenilmiş ve internetin en popüler kedilerinden biri haline gelmiştir. Monty’nin yüz yapısı ve davranışları, onu diğer kedilerden farklı kılan genetik bir bozukluktan kaynaklanmaktadır. Sahipleri Monty’yi özel kılan şeyin, onun benzersiz görünüşü ve sevecen kişiliği olduğunu söylemektedir.
Kedilerde Down sendromu olmasa da, aşağıdaki nörolojik ve genetik bozukluklar benzer semptomlara neden olabilir:
Vestibüler sendrom, kedilerin denge sistemini etkileyen bir rahatsızlıktır. Bu durumdaki kediler, dengesiz yürüyüş, kafada eğrilik ve gözlerde anormal hareketler gösterebilir.
Kedilerde epilepsi, kontrolsüz nöbetlere neden olabilir. Bu nöbetler bazen fark edilmesi zor olan hafif kas seğirmeleri veya bilinç kayıpları şeklinde ortaya çıkabilir.
Bu sendrom, kedilerin aşırı hassasiyet göstermesine neden olur. Kediler sırtlarına dokunulduğunda aşırı tepki verebilir, kuyruğunu ısırabilir ve tekrarlayan hareketler sergileyebilir.
Özellikle yaşlı kedilerde görülen bilişsel işlev bozukluğu, kedilerin yönlerini şaşırmalarına, evdeki insanları tanımamalarına ve alışılmış rutinlerini unutmalarına neden olabilir.
Eğer kediniz Down sendromuna benzeyen semptomlar gösteriyorsa, ona özel bir bakım sağlamanız gerekmektedir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
Kedilerde Down sendromu bulunmamaktadır, ancak genetik farklılıklar ve nörolojik bozukluklar nedeniyle Down sendromuna benzeyen semptomlar gösterebilirler. Kedinizde sıra dışı fiziksel veya davranışsal farklılıklar fark ederseniz, mutlaka bir veteriner hekime danışmalısınız. Özel bakıma ihtiyaç duyan kedilerin sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürebilmeleri için sahiplerinin sabırlı ve bilinçli olmaları çok önemlidir.